ارتودنسی (Orthodontics) یکی از تخصص های دندانپزشکی است که متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست به تشخیص، پیشگیری و درمان انواع ناهنجاری دندان ها و فک ها می پردازد. ارتودنتیست با استفاده از بریس ارتودنسی و سایر تجهیزات ارتودنسی ناهنجاری های دندانی و فکی را درمان می کند. در ادامه با وب سایت بلاگرام همراه باشید تا بیشتر درباره اینکه ارتودنسی دندان چیست و چه کاربردی دارد آشنا شوید. 

دلیل نیاز به ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی دندان علاوه بر بهبود زیبایی ظاهری دندان ها بسیاری از مشکلات نیز به کمک این درمان قابل حل هستند. از جمله مشکلاتی که در صورت نامرتبی دندان ها فرد تجربه می کند عبارتند از:

• اختلال در جویدن به همراه درد؛
• بروز مشکلاتی در لثه؛
• پوسیدگی دندان ها؛
• سردرد و میگرن شدید؛
• ایجاد درد در گردن و پشت شانه؛
• ایجاد مشکلات گوارشی به دلیل بد جویدن مواد غذایی؛
• مشکلات در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن؛
• پایین آمدن اعتماد به نفس افراد به دلیل ناهنجاری های دندانی و فکی؛ 
•  مشکلات TMJ؛

به چه کسی متخصص ارتودنسی گفته می شود؟

متخصص ارتودنسی یا همان ارتودنتیست (Orthodontist)، دندانپزشکی است که پس از گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی 3 الی 4 سال دیگر هم دوره تخصص ارتودنسی را پشت سر می گذارد. 

در واقع ارتودنتیست با دانش و تجربیاتی که دارد قادر به کنترل، تشخیص و درمان انواع ناهنجاری های دندانی و فکی است. 

چه کسانی نیاز به ارتودنسی دندان دارند؟

تنها ارتودنتیست می تواند تشخیص دهد که آیا فردی نیاز به درمان ارتودنسی دارد یا خیر. اما به طور کلی افراد با شرایط زیر نیاز به این درمان دارند:

• افرادی که مشکلات کراس بایت دارند: به این معنی که وقتی که دهان فرد بسته است دندان های فک بالا در داخل دندان های فک پایین قرار می گیرند. مشکلات کراس بایت علاوه بر تاثیر منفی که بر چهره دارد باعث ساییدگی، خرد شدن دندان ها و دندان قروچه نیز می شود.
• افرادی که دچار شلوغی و تراکم زیاد دندان ها هستند: یکی از شایع ترین دلایل مراجعه افراد به مراکز ارتودنسی، همین مشکل است. شلوغی و تراکم زیاد دندان ها به دلیل نبود فضای کافی در دهان رخ می دهد. دندان های شلوغ رعایت بهداشت دهان و دندان را با چالش مواجه می کند که در صورت عدم درمان باعث پوسیدگی دندان ها می شود.  
• افرادی که دچار فاصله زیاد بین دندان های خود هستند: فاصله دندانی علاوه بر تاثیر بدی که بر زیبایی لبخند دارد می تواند منجر به ایجاد مشکلاتی مانند التهاب لثه و پوسیدگی دندان ها شود. 
• افرادی که مشکلات بایت دارند: در صورتی که دندان های فک بالا و پایین هم راستا نباشند علاوه بر تاثیرات منفی که بر زیبایی لبخند و چهره می گذارد مشکلات دیگری مانند پوسیدگی زود رس دندان ها را نیز به دنبال دارد. انواع مختلف مشکلات بایت عبارتند از اپن بایت، آندربایت و اوربایت. 
• افرادی که دندان های نهفته دارند: دندان نهفته به دلیل عدم وجود فضای کافی در فک نمی توانند به درستی رشد کنند. در اکثر مواقع دندان های عقل به صورت نهفته هستند اما در برخی مواقع نیز افرادی که دندان های شلوغی دارند، دچار نهفتگی دندان های نیش هستند. 
• افرادی که دندان های کجی دارند: کجی و عدم تراز دندان ها یک مشکل ژنتیکی است که با ارتودنسی دندان قابل درمان است.
• اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) 

انواع روش های ارتودنسی دندان

انواع روش های ارتودنسی دندان شامل ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک است که البته هر کدام از این روش ها نیز زیر مجموعه های خود را دارند. به عنوان مثال انواع ارتودنسی ثابت عبارتند از:

• ارتودنسی فلزی سنتی؛
• ارتودنسی سرامیکی؛
• ارتودنسی لینگوال؛
• ارتودنسی دیمون؛

ارتودنسی متحرک نیز انواع مختلفی دارد که از جمله رایج ترین آنها ارتودنسی با پلاک های شفاف است که به آن ارتودنسی نامرئی هم گفته می شود.

ارتودنتیست با توجه به فاکتورهای مختلفی مثل سن بیمار، نوع مشکل، شدت مشکل و … بهترین روش درمانی را برای فرد انتخاب می کند. 

مراحل ارتودنسی دندان

مراحل ارتودنسی دندان با توجه به نوع درمان متفاوت است اما به طور کلی مراحل این روش درمانی به شرح زیر است:

1. قالب گیری از فک و دندان‌؛
2. عکسبرداری از دندان ها؛
3. معاینه و بررسی دهان و دندان؛
4. انتخاب روش درمانی مناسب؛
5. شروع درمان با نصب براکت ها؛
6. خارج کردن براکت ها و استفاده از نگهدارنده ارتودنسی؛

هزینه ارتودنسی چقدر است؟

هزینه ارتودنسی دندان با توجه به سن بیمار، نوع مشکل، شدت مشکل، روش درمان، تجربه و مهارت ارتودنتیست و … می تواند متفاوت باشد. بنابراین برای اطلاع از قیمت این روش درمانی بهتر است به یک ارتودنتیست مراجعه کنید تا پس از معاینه بتوانید متوجه آن شوید. 

مزایای ارتودنسی دندان چیست؟

مزایای ارتودنسی دندان بسیار بی شمار هستند و در صورت مراجعه به ارتودنتیست متبحر و همچنین رعایت مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان احتمال بروز عوارض ارتودنسی به صفر درصد می رسد. از جمله مزایای ارتودنسی دندان عبارتند از:

• کاهش خطر پوسیدگی دندان ها؛
• سهولت رعایت بهداشت دهان و دندان؛
• سهولت جویدن مواد غذایی؛
• عدم به هم ریختن الگوی رشد طبیعی فک و دندان ها؛
• اصلاح لبخند و افزایش زیبایی چهره؛
• افزایش طول عمر دندان ها؛

عوارض ارتودنسی دندان چیست؟

در کنار مزایای بی شماری که این روش درمانی دارد، ارتودنسی دندان معایب و عوارض خاص خود را دارد که از جمله عوارض ارتودنسی دندان عبارتند از:

• بروز دندان درد پس از نصب بریس های ارتودنسی؛
• تحریک و ایجاد زخم های کوچک در داخل دهان و لثه به دلیل نصب بریس ها؛
• عفونت لثه؛
• تحلیل مینای دندان؛
• کوتاه تر شدن طول ریشه دندان ها؛
• تغییر رنگ دندان ها در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان؛

طول درمان ارتودنسی دندان چقدر است؟

مدت زمان ارتودنسی دندان در افراد مختلف به نسبت فاکتورهای مختلفی اعم از سن بیمار، نوع و شدت ناهنجاری های دندانی، سلامت دندان ها و لثه ها و همچنین میزان همکاری بیمار با ارتودنتیست و رعایت نکات مراقبتی لازم به طور متوسط حدود 1 الی 3 سال است. 

مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی، بیش از پیش حائز اهمیت است؛ زیرا در این مدت بریس ها نیز به دندان های شما نصب شده اند و احتمال باقی ماندن مواد غذایی در لابه لای آنها و پوسیدگی دندان ها زیاد است. از جمله نکات مراقبتی بسیار مهم بعد از ارتودنسی دندان عبارتند از:

• روزانه حداقل دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• از دهانشویه های تجویزی پزشک استفاده کنید.
• در کنار مسواک های معمولی از مسواک بین دندانی نیز استفاده کنید.
• از خوردن مواد غذایی سفت و چسبناک مانند ته دیگ، آدامس، آبنبات و … در حین ارتودنسی دندان خودداری کنید.
• در زمان های تعیین شده حتما به کلینیک ارتودنسی مراجعه کنید.